Wszystko, co musisz wiedzieć o czyszczeniu i pielęgnacji biżuterii

Biżuteria jest wyrazem Twojej osobowości. W najlepszym przypadku będzie Ci towarzyszyć przez całe życie. Z biżuterią wiążą się szczególne wspomnienia, a oprócz wartości materialnej ma ona zazwyczaj także wielką wartość emocjonalną. Oczywiście chcesz, aby Twoja biżuteria wyglądała nieskazitelnie tak długo, jak tylko możliwe. Ale jeśli nosisz biżuterię regularnie, oznaki zużycia są całkowicie normalne: złoto traci swój blask, kamienie szlachetne wydają się matowe lub na srebrze tworzą się nieestetyczne przebarwienia.

Aby utrzymać ładne akcesoria w nieskazitelnym stanie, zachować ich wartość i cieszyć się nimi przez długi czas, konieczne jest regularne czyszczenie i pielęgnacja biżuterii. Ale w jaki sposób można optymalnie czyścić i pielęgnować biżuterię i jakie szczególne cechy należy wziąć pod uwagę w przypadku poszczególnych materiałów?

Jeśli chodzi o czyszczenie i pielęgnację błyszczącej biżuterii, istnieje wiele profesjonalnych źródeł, takich jak zaufany złotnik. Jeśli jednak chcesz zadbać samodzielnie musisz  się przyjrzeć indywidualnym właściwościom biżuterii. W tym przewodniku znajdziesz porady i wskazówki na ten temat.

1. Ogólne porady dotyczące czyszczenia i pielęgnacji biżuteri

Oprócz aktywnego czyszczenia i pielęgnacji różnych materiałów jubilerskich, należy również wziąć pod uwagę przechowywanie i noszenie ulubionej biżuterii. Jeśli zastosujesz się do kilku prostych wskazówek dotyczących ostrożnego obchodzenia się z biżuterią, Twoje małe skarby pozostaną niezniszczone i nie stracą swojego blasku.

1.1  Prawidłowe przechowywanie biżuterii

Przechowywanie biżuterii jest często lekceważonym aspektem, jeśli chodzi o długowieczność i zachowanie wartości ulubionych ozdób. Najważniejsze: przechowuj biżuterię w suchym miejscu, chroniąc ją przed światłem. Łazienka jest z tego powodu nieodpowiednim miejscem, a otwarte pudełko z biżuterią również nie jest idealnym wyborem. W szczególności kamienie szlachetne nie tolerują intensywnego światła ani wysokich, zmiennych temperatur. Najlepiej przechowywać swoje skarby w specjalnym pudełku na biżuterię z wieloma przegródkami i miękką wyściółką. Idealnie byłoby, gdyby pudełko posiadało wkładkę na pierścionki. Pudełko chroni biżuterię przed uszkodzeniem i, w niektórych przypadkach, przed utlenianiem (matowieniem).

Szczególnie srebrna biżuteria ma tendencję do matowienia. Przechowuj ją chronioną przed światłem i szczelnie zamkniętą w plastikowej torbie z paskiem folii aluminiowej. Pozwoli to zachować jej połysk przez długi czas.

Najlepiej byłoby, gdyby biżuteria była przechowywana oddzielnie. Jeśli metale szlachetne lub kamienie szlachetne otrą się o siebie, może dojść do zarysowania ze względu na różne stopnie twardości materiałów. Na srebrnej biżuterii mogą również powstawać plamy rdzy, gdy wejdzie ona w kontakt z przedmiotami żelaznymi. Z tego względu kamienie i metale należy zawsze przechowywać oddzielnie.

Uwaga: Nie używaj dostępnej w handlu waty jako materiału do przechowywania, ponieważ może to spowodować szybsze matowienie biżuterii.

1.2  Prawidłowe noszenie biżuterii

Oprócz wpływu światła i temperatury, biżuteria jest również wrażliwa na bodźce chemiczne i mechaniczne. Poniższe wskazówki dotyczące noszenia biżuterii są najlepszym sposobem na zapobieganie przebarwieniom, zadrapaniom i innym uszkodzeniom:

•  Biżuterię należy zakładać dopiero po użyciu produktów do pielęgnacji, takich jak lakier do włosów, perfumy, krem itp.  Szczególnie perły źle znoszą kontakt z kosmetykami.
•  Zdejmuj biżuterię na noc, kiedy śpisz. Często dochodzi do silnego nacisku na biżuterię, jeśli dużo się poruszasz w nocy. Szczególnie miękkie materiały, takie jak srebro, mogą się zginać.
•  Nie należy nosić biżuterii na basenie ani w morzu. Złota i srebrna biżuteria może szybko stracić intensywność koloru w kontakcie z chlorem lub słoną wodą. Bardziej wrażliwe kamienie szlachetne mogą nawet pęknąć, a kamienie osadzone przy użyciu metod klejenia mogą się poluzować. Jeśli jedwabna nić perłowej biżuterii zamoknie, a następnie nie wyschnie prawidłowo, perła zgnije od wewnątrz.
•  Należy również powstrzymać się od noszenia biżuterii podczas uprawiania sportu, chodzenia do sauny lub pracy w domu albo w ogrodzie. Pot, para wodna, woda do płukania, chemikalia, oleje i tłuszcze mogą uszkodzić powierzchnię biżuterii w dłuższej perspektywie. Uderzenia mogą spowodować nieodwracalne uszkodzenia delikatnych materiałów. Ponadto możliwe są również ewentualne urazy w przypadku zaplątania się długich kolczyków lub naszyjników.
• Jeśli nosisz kilka pierścionków na jednej ręce, nie powinny one znajdować się na tym samym palcu. Wynika to z faktu, że kamienie szlachetne mogą się wzajemnie uszkodzić, jeśli się o siebie ocierają.
• Podczas noszenia biżuterii osadza się na niej pot i drobne cząsteczki brudu. Najlepiej jest przecierać biżuterię miękką ściereczką po każdym założeniu. To zapobiegnie gromadzeniu się brudu.

1.3 Środki czyszczące do biżuterii

Oprócz różnych domowych środków zaradczych, można również używać różnych dostępnych na rynku produktów do czyszczenia i pielęgnacji biżuterii:

Ściereczki do czyszczenia

Używaj miękkich ściereczek z bawełny, mikrofibry lub specjalnych ściereczek do czyszczenia. Te ostatnie dostępne są w drogerii w niskiej cenie. Z łatwością usuną one lekkie zabrudzenia. Wystarczy delikatnie przetrzeć nimi biżuterię - gotowe!

Kąpiel do pielęgnacji biżuterii

Specjalna kąpiel do czyszczenia biżuterii srebrnej i złotej jest droższa niż ściereczka do czyszczenia, ale czyści lepiej i nadaje się do średnich zabrudzeń. Biżuterię zanurza się w kąpieli na kilka sekund, a następnie spłukuje się czystą wodą i poleruje ją do sucha ściereczką. W ten sposób można wyczyścić nawet trudno dostępne miejsca. Kąpiele do czyszczenia biżuterii są dostępne u jubilerów, w domach towarowych lub w wybranych sklepach internetowych.

Środki do czyszczenia biżuterii

W sklepach dostępne są gotowe produkty do czyszczenia i polerowania srebra, złota i stali szlachetnej. Ten wariant chemiczny jest dostępny we wszystkich przedziałach cenowych i nadaje się do mocniejszych zanieczyszczeń. Upewnij się, że używasz wyłącznie produktów wysokiej jakości. Gotowy środek czyszczący należy stosować wyłącznie do materiału, do którego jest przeznaczony, a podczas jego używania należy nosić rękawice ochronne.

Urządzenia ultradźwiękowe

Jubilerzy używają nowoczesnych urządzeń ultradźwiękowych do profesjonalnej pielęgnacji biżuterii. Mniejsze wersje tych urządzeń są obecnie dostępne również do użytku domowego w przystępnych cenach. Do mycia ultradźwiękowego można używać wyłącznie środków czyszczących przeznaczonych do tego celu. Urządzenia ultradźwiękowe powinny być jednak ostrożnie używane. Niektóre kamienie szlachetne, takie jak opale, szmaragdy, szafiry i rubiny nie tolerują tego typu czyszczenia.

 Ogólne zasady czyszczenia i pielęgnacji biżuterii są następujące

• Dowiedz się wcześniej o różnych materiałach jubilerskich, aby nie uszkodzić biżuterii podczas zabiegu.
•  Używaj dostępnych na rynku środków czyszczących tylko wtedy, gdy masz  absolutną pewność, że nadają się one do danego materiału.
• Nigdy nie używaj agresywnych domowych środków czyszczących, szorstkich szczotek lub zmywaków.

    2. Czyszczenie i pielęgnacja srebrnej biżuterii

Ponieważ srebro ma tendencję do odbarwiania się, warto delikatnie czyścić biżuterię raz w miesiącu. Wystarczy letnia woda, łagodne mydło i ściereczka lub miękka szczoteczka, aby delikatnie wyczyścić metal szlachetny. Lekkie, okrężne ruchy stopniowo przywrócą blask srebrnej biżuterii.

Jeśli chcesz wyczyścić srebro, które jest już zmatowione, możesz użyć dobrego środka do czyszczenia srebra lub specjalnej kąpieli do srebra. Nie należy używać zwykłych domowych środków czyszczących.

Istnieje również domowa rada dotycząca czyszczenia poczerniałego srebra: zawiń srebrną biżuterię w folię aluminiową i umieść ją w plastikowej misce. Następnie zalej ją litrem wrzącej wody i dodaj jedną lub dwie łyżki soli. Po 15 minutach można wyjąć biżuterię i spłukać pozostałości soli czystą wodą. Twoje srebro znów będzie lśnić nowym blaskiem.

Uwaga: Biżuteria srebrna z kamieniami nie nadaje się do czyszczenia tą metodą.

Do czyszczenia satynowej biżuterii srebrnej, tj. biżuterii o matowych powierzchniach, użyj gąbki lub szczoteczki, która nie jest zbyt szorstka. Nałóż trochę sody oczyszczonej na gąbkę lub szczoteczkę i delikatnymi ruchami przesuwaj po strukturze biżuterii. Następnie dokładnie wypłucz srebro, gąbkę i szczoteczkę.

Dlaczego srebro matowieje?

Czyste srebro jest zbyt miękkie, by stosować je jako biżuterię. Dlatego jest ono stopowane, innymi metalami. Gdy tylko srebrna biżuteria wejdzie w kontakt z siarkowodorem, zmienia kolor na ciemny. Ponieważ siarkowodór jest również obecny w powietrzu w niewielkich ilościach, na powierzchni biżuterii tworzy się siarczek srebra. Ta reakcja chemiczna prowadzi do brązowo-czarnego przebarwienia. Nie jest to jednak spowodowane niską jakością srebrnej biżuterii.

3. Czyszczenie i pielęgnacja złotej biżuterii

Złota biżuteria jest od wieków noszona niemal na całym świecie. Niezależnie od tego, czy chodzi o obrączki ślubne, naszyjniki czy kolczyki kółka - złoto jest dziś nadal ulubionym klasykiem wśród metali szlachetnych. Aby wyczyścić złoto, dodaj kilka kropli płynu do mycia naczyń lub łagodnego środka piorącego do letniej wody i pozostaw w niej złotą biżuterię na około 15 minut. Następnie spłucz ją czystą wodą i wyczyść miękką, niestrzępiącą się szmatką.

Jak często należy czyścić złoto?

Ilość zależy od stopu złota. Im wyższa zawartość złota, tym biżuteria jest mniej wrażliwa na matowienie koloru. Złoto ze stopu 333 ma stosunkowo niską zawartość złota i powinno być regularnie czyszczone. Biżuteria ze stopu 585 lub 750 ma wyższą zawartość złota, a materiał będzie wyglądał nieskazitelnie nawet po wielu latach.

W przeciwieństwie do popularnych porad, podczas czyszczenia złota pastą do zębów należy zachować ostrożność: Granulki czyszczące są w stanie zniszczyć powierzchnię złota. Bezpieczną alternatywą są jednak tabletki czyszczące, które są również używane do czyszczenia protez zębowych i aparatów ortodontycznych. Wystarczy umieścić tabletki w szklance wody i pozostawić w niej biżuterię na kilka minut.

W przypadku silniejszych zanieczyszczeń, użycie dostępnych na rynku kąpieli do złota pomaga przywrócić blask złotemu łańcuszkowi lub złotemu pierścionkowi. Alternatywnie, można również użyć proszku do pieczenia do mocno zmatowionej złotej biżuterii. Nałóż proszek na ściereczkę z mikrofibry i pocieraj biżuterię, aż odzyska blask. Następnie spłucz metal szlachetny zimną wodą i delikatnie osusz.

Jeśli chcesz wyczyścić biżuterię z różowego złota, użyj mydła w płynie zamiast płynu do mycia naczyń. Umieść biżuterię w wodzie z mydłem na 1-2 minuty. Następnie opłucz ją pod bieżącą wodą i delikatnie przetrzyj czubkami palców. Na koniec ostrożnie osusz ją miękką ściereczką.

    4. Czyszczenie i pielęgnacja biżuterii ze stali szlachetnej

Stal szlachetna jest generalnie bardzo odpornym materiałem. Jest to kolejny powód, dla którego biżuteria wykonana z tego metalu staje się coraz bardziej popularna jako alternatywa dla biżuterii srebrnej i złotej. Przykładowo, stal szlachetna nie ma tendencji do utleniania się, więc nie musisz martwić się o typowe matowienie, które występuje w przypadku srebra.

Mimo że stal szlachetna jest stosunkowo odporna, podczas czyszczenia należy unikać twardych szczotek i wełny stalowej. W przypadku tej drugiej opcji istnieje ryzyko przywierania cząsteczek rdzy do powierzchni biżuterii. Jeśli chcesz wyczyścić biżuterię ze stali szlachetnej, ściereczka z mikrofibry nadaje się zarówno do gładkich, jak i matowych powierzchni. Dzięki temu plamy i odciski palców na biżuterii szybko staną się przeszłością. Opcjonalnie, do czyszczenia biżuterii ze stali szlachetnej można również użyć odrobiny łagodnego mydła lub płynu do mycia naczyń.

Uwaga: Środki do czyszczenia srebra nie nadają się do stosowania na stali szlachetnej, ponieważ mogą pozostawiać plamy na powierzchni.

Do polerowania gładkiej stali szlachetnej najlepiej używać dostępnej w handlu waty. Należy jednak przecierać delikatnie, bez naciskania, aby uniknąć drobnych zarysowań. W przypadku szczotkowanej stali szlachetnej można nałożyć zwykły olej kuchenny lub bezbarwną i bezzapachową oliwkę dla niemowląt na bawełnianą szmatkę, aby uszczelnić powierzchnię. Wetrzyj produkt w powierzchnię i wypoleruj go suchą szmatką kilka minut później.

5. Czyszczenie i pielęgnacja biżuterii z pereł

Biżuteria z pereł to bez wątpienia jedna z najbardziej kobiecych kreacji, jakie świat jubilerstwa ma do zaoferowania. Perły często towarzyszą noszącej je osobie przez całe życie, a zazwyczaj nawet przez pokolenia. Idealnie byłoby czyścić biżuterię z pereł dwa do trzech razy w roku. Perły są delikatnym produktem naturalnym. Dlatego, jeśli chcesz wyczyścić ten wrażliwy materiał, nie używaj żadnych środków czyszczących, mydeł ani produktów chemicznych. Nie należy używać urządzeń ultradźwiękowych do użytku domowego, ani nie jest zalecana kąpiel mydlana do czyszczenia. Jeśli na nici perłowej biżuterii zbierze się wilgoć i nie wyschnie ona prawidłowo, może to prowadzić do pleśni na samych perłach, a także do zerwania nici.

Do czyszczenia biżuterii z pereł wystarczy czysta woda i miękka bawełniana ściereczka. Lekko zwilż ściereczkę i delikatnie przetrzyj perły. Następnie pozostaw biżuterię do wyschnięcia na ręczniku w temperaturze pokojowej. Nigdy nie używaj suszarki do włosów ani nie kładź delikatnej biżuterii na kaloryferze. Zewnętrzna warstwa pereł może wyschnąć, zmatowieć lub odbarwić się.

Co dwa do trzech lat należy ostrożnie przecierać biżuterię z pereł szmatką nasączoną wcześniej oliwą z oliwek. Pozwoli to zachować połysk pereł przez długi czas.

Naszyjnik z pereł lub bransoletka z pereł powinny być przeglądane u jubilera co rok lub dwa lata. Jeśli perły nie pasują już ściśle między węzłami, jubiler ponownie zawiąże naszyjnik, aby uniknąć zerwania nici.

6. Czyszczenie i pielęgnacja biżuterii z kamieniami szlachetnymi

Kamienie szlachetne to biżuteria na wieczność. Chociaż są one jednymi z najtwardszych substancji na świecie, obowiązuje ta sama zasada, co w przypadku pereł: nie używaj mydła ani chemikaliów do czyszczenia kamieni szlachetnych. Większość kamieni szlachetnych - zwłaszcza średnio twarde i miękkie odmiany, takie jak kamienie turkusowe i lapis lazuli - są na nie bardzo wrażliwe. Dlatego nie należy używać dostępnych na rynku produktów do czyszczenia i pielęgnacji, ponieważ mogą one prowadzić do uszkodzeń, zmętnienia i matowienia powierzchni.

Wystarczy opłukać biżuterię pod letnią wodą i delikatnie usunąć wszelkie zabrudzenia. Następnie można wypolerować kamienie szlachetne miękką, suchą szmatką. Pierścionki, które są noszone codziennie, w szczególności zbierają kurz w oprawie za kamieniami. Za pomocą małej szczoteczki lub miękkiej szczoteczki do zębów dla dzieci - zwilżonej ciepłą, łagodną wodą z mydłem - można również usunąć pozostałości w oprawie kamieni.